Die VF Plus het vandeesweek kennis van ʼn mosie by die parlement ingedien met die versoek dat debat gevoer moet word oor die handel in onwettige tabakprodukte en maatreëls om die probleem te bekamp.
Die smokkel van onwettige tabakprodukte is besig om toenemend ʼn geweldige probleem in Suid-Afrika te raak.
Die Wetsontwerp op die Beheer van Tabakprodukte en Elektroniese Afleweringstelsels wat strenger beletsels op die gebruik van tabakprodukte plaas, dien tans voor die parlementêre portefeuljekomitee oor gesondheid.
Dit sal nie die nodige uitwerking hê om gebruikers aan te moedig om op te hou rook nie, maar sal eerder die handel in onwettige tabak drasties laat toeneem.
Onwettige tabakprodukte maak tans 70% van die totale mark uit. Dit maak daarom nie sin om die wettige tabakbedryf wat slegs 30% van die mark uitmaak, verder te reguleer en aan bande te lê nie.
Suid-Afrika het tydens die Covid-19-inperkings, waartydens die verkoop van wettige tabakprodukte deur sinnelose regulasies verbied is, gesien dat onwettige tabakhandel skerp toeneem.
Dit het die land se ekonomie duur te staan gekom. Die verlies wat die ekonomie aan belastinginkomste in die tydperk tussen 2020 en 2023 gely het, word geraam op sowat R92 miljard.
Die VF Plus is van mening dat die nuwe wetgewing nie verdere aandag behoort te kry voordat die onwettige handel in tabakprodukte nie totaal in bedwang gebring is nie.
Daar is bestaande wetgewing oor die gebruik en regulering van tabakprodukte, die wet op Beheer van Tabakprodukte, no. 83 van 1993. Hierdie wet moet net beter gepolisieer, uitgevoer en toegepas word.
Bestaande tabakboere en hul werknemers, asook andere in die tabakbedryf soos die bykans 2.2 miljoen informele handelaars, se inkomste kan drasties afneem indien die huidige wetsontwerp slaag.
Dit is mense wat daagliks ʼn lewensbestaan uit die verbouing en verkoop van wettige tabakprodukte maak en hulle moet eerder die nodige beskerming van die regering van nasionale eenheid (RNE) ontvang.
Die VF Plus kan om hierdie redes nie die voorgestelde wetsontwerp wat al in Desember 2022 ter tafel gelê is, steun nie.
Dit is nie goed deurdink deur die vorige ANC-administrasie nie en die party is van mening dat die wetsontwerp terugverwys moet word na Nedlac.
Daar kan die regering, die arbeidsektor, sake- en gemeenskapsorganisasies weer deeglik daaroor beraadslaag voordat die portefeuljekomitee oor gesondheid daarmee handel.
;
