Geen kiesstelsel of voorskrif alleen kan die versekering gee dat ‘n onafhanklike kandidaat as gekose verteenwoordiger ‘n goeie diens aan kiesers gaan lewer nie.
Waar só ‘n persoon lid is van ‘n politieke party aan wie ook rekenskap gegee moet word, is die kanse veel beter dat hy (of sy) die gemeenskap sal dien aangesien partye reëls en voorskrifte het wat nagekom moet word.
Indien dit nie gedoen word nie, kan die persoon sy of haar lidmaatskap verloor en vervang word deur ‘n meer bevoegde persoon.
Dit is belangrik om hiervan kennis te neem aangesien daar vele misverstande bestaan oor kiesstelsels en verantwoordbaarheid.
Vir Suid-Afrika is die bevordering van die grondwetlike demokrasie baie belangrik en daarom mag geen stemgeregtigde uitgesluit voel van die proses om vir die kandidaat van sy keuse te stem nie.
Die land se kiesstelsel is een van die sleutelinstrumente ter bevordering hiervan.
Daarom is dit ook belangrik dat daar genoeg geleentheid moet wees om enige verandering aan die land se kiesstelsel deeglik te bespreek en te oorweeg.
In hierdie opsig het die parlement sy rol versaak deur nie te voldoen aan ‘n hofbevel wat dit ten doel gehad het om genoeg tyd vir konsultasie vir alle rolspelers te skep oor veranderinge aan die Kieswet nie.
Die VF Plus sal daarom nie die wysigings aan die wet steun totdat hierdie konsultasieproses plaasvind nie.
Die verkiesingstaakspan wat in 2002 deur oudpres.. Thabo Mbeki op die been gebring is rakende die grondwetlike vereistes van die kiesstelsel, het twee verslae uitgebring; ‘n minderheids- en ‘n meerderheidsverslag.
Benewens die verskille was daar in beide verslae wel eenstemmigheid oor die feit dat ‘n kiesstelsel as sulks nie die verantwoordbaarheid van gekose verteenwoordigers verseker nie.
Geen sodanige stelsel kan voorskryf hoe verteenwoordigers verantwoordbaar moes wees aan kiesers nie.
Dit is daarom verkeerd om aan te voer dat veranderinge aan ‘n kiesstelsel groter verantwoordbaarheid aan die hand sal werk.
Verantwoordbaarheid vloei voort uit die dissipline van ‘n politieke partye en die karakter van die gekose verteenwoordiger.
Dit is verkeerd om aan te neem dat onafhanklike kandidate sonder meer groot verantwoordbaarheid aan die dag sal lê.
Wanneer ‘n onafhanklike kandidaat na ‘n jaar of twee nie meer sy pligte nakom nie, staan die kiesers magteloos aangesien daar net elke vyf jaar ‘n verkiesing is om ‘n ander persoon aan te wys.
Hierteenoor kan ‘n politieke partye so ‘n verteenwoordiger se lidmaatskap opskort en ‘n bevoegde persoon in sy of haar plek aanwys.
Dit spreek vanself dat dit groter verantwoordbaarheid sal meebring aangesien die persoon nie net aan die kiesers verantwoording moet doen nie, maar ook aan sy of haar party.