(Vrae aan adjunkpresident in NRP)
Die klem op Suid-Afrika se grondhervormingsprojek het verander van pro-arm na "pro-elite", maar die adjunkpresident, David Mabuza, kon nie daarin slaag om te verduidelik wat die regering doen om dit te verhinder nie.
Die VF Plus het tydens vraetyd aan die adjunkpresident in die nasionale raad van provinsies (NRP) gevra wat die regering gaan doen om voedselsekerheid te verseker nadat grond klaar hervorm is en watter maatreëls die regering gaan instel om seker te maak grond word nie gekaap deur die politieke elite nie.
Die vraag is ontduik deur klem te lê op die regering se pogings om opkomende jong- en vroueboere te bemagtig.
Dit ondanks onlangse navorsing van die Institute for Poverty, Land and Agrarian Studies wat waarsku dat grondhervorming die bewaring van welgesteldes geword het, met 44% van die begunstigdes wat “stedelike sakepersone, taxi- of vervoeroperateurs, voormalige staatsburokrate en plaaslike politici met toegang tot materiële bronne, kennis en inligting” is.
Luidens die navorsing het dié persone se ekonomiese en politieke invloed hulle in staat gestel om met boerdery te diversifiseer. Data wat oor 66 grondhervormingsprojekte regoor die land versamel is, het bevind dat hervorming verskuif het van pro-arm na pro-elite.
Slegs 18% van die 66 plase wat die instituut bestudeer het, is aan plaaswerkers toegewys, waarvan talle groot hindernisse ondervind het om sukses te bereik. Baie van die begunstigdes het onsuksesvolle boerderye verlaat om elders te gaan werk.
As gevolg hiervan het die meeste grondontvangers in werklikheid produksie laat vaar weens ‘n aantal beperkings op hul plase soos ‘n gebrek aan produksie-ondersteuning, swak infrastruktuur en vervalle plaaswonings.
Mabuza se bewering dat ondersteuningsprogramme vir opkomende arm boere uitgebrei word, is 'n sprokie.
Navrae: 076 629 6219